Phục hình dán cho răng cối giúp tái tạo lại toàn bộ mô răng bị tổn thương mà vẫn bảo vệ được tối đa mô răng còn chắc khỏe cho bệnh nhân. Vật liệu lý tưởng nhất với nhiều ưu điểm là sứ. Tuy nhiên, không phải bệnh nhân nào cũng có đủ điều kiện kinh tế để chi trả cho những phục hình dán toàn sứ. Nếu đắp trực tiếp composite trên răng để trám tái tạo cho những trường hợp này sẽ gặp nhiều bất lợi như khả năng bị mài mòn của hàm trên, sự co khi trùng hợp, nhạy cảm sau khi thực hiện, khó bù đắp đủ những xoang mất chất lớn, tổn thương đến vùng cổ răng, hoặc khó tái tạo tốt tiếp xúc bên.
Chính vì thế, việc chuyển đổi sang hình thức phục hồi bán trực tiếp sẽ đem lại những ưu điểm đáng chú ý như: kiểm soát tốt hơn các chi tiết giải phẫu, hình thái học mặt nhai và các mặt ngoài – trong của răng, tái tạo chính xác tiếp xúc bên, điều chỉnh khớp cắn hài hòa trước khi thử gắn trên miệng và giảm thiểu sự co ngót khi trùng hợp. Trong bài này, tác giả giới thiệu quy trình thực hiện phục hình Overlay bán trực tiếp bằng composite trên răng cối lớn thứ nhất hàm trên cần được bao phủ múi răng mà vẫn đảm bảo tính thẩm mỹ, chức năng và chi phí tiết kiệm cho bệnh nhân.
Hình 1. Bệnh nhân đến khám với tình trạng ban đầu là vỡ miếng trám cũ. Qua thăm khám kiểm tra thấy có dấu hiệu của phục hình MOD cũ với mặt gần bị vỡ. Đồng thời, cũng có thể nhận ra đường hoàn tất phía xa của phục hồiHình 2. Sau khi tháo miếng trám cũ, răng cũng bộc lộ các thành răng không được nâng đỡ. Bởi vì răng đã được chữa tủy trước đó, nên tác giả quyết định chọn phục hồi overlay để phủ toàn bộ các múi răng. Theo phân loại của Dr. Maciej Zarow, tình trạng răng hiện tại là xoang 0, nghĩa là chúng ta không cần thêm yếu tố lưu giữ ngoài việc trám tái tạo, vì đối với răng sau, chúng ta có thể tận dụng thể tích phần buồng tủy răng khi trám tái tạo để tăng khả năng lưu giữ cho phục hình.Hình 3. Bước đầu tiên, nhà lâm sàng tiến hành nâng đường hoàn tất phía gần lên trên nướu với đai kim loại theo quy trình được Dr.Pascal Magne đề xuất.Hình 4. Sau đó, tiến hành etching phần men răng để chuẩn bị tái tạo cùi răng.Hình 5. Trong quá trình sửa soạn xoang sẽ tạo ra các vùng lẹm, việc trám tái tạo cùi giúp bù đắp lại các vùng lẹm, tái tạo lại hình thái học của răng, đồng thời bảo tồn mô răng thật còn lại và giúp kiểm soát tốt hơn độ dày của phục hình và thời gian trùng hợp khi dán.Hình 6. Sau bước trám tái tạo, tiến hành mài hạ thấp các múi răng để tạo khoảng trống cho phục hình overlay composite và ngăn ngừa sự nứt gãy trong tương lai.Hình 7. Cùi răng sau khi mài sửa soạn.Hình 8. Các mặt răng khác nhau được phân cách ranh giới bằng đường viền đỏ. Đường hoàn tất mặt ngoài và mặt trong (màu xanh) được mài theo kiểu đường hoàn tất hollow chamfer để tạo sự chuyển tiếp tốt hơn giữa mô răng với phục hình, và tăng tính thẩm mỹ. Đường hoàn tất mặt bên gần và xa được sửa soạn kiểu butt joint; đồng thời thấp hơn điểm lồi tối đa của mặt bên gần và xa để tái tạo tốt hơn điểm tiếp xúc bên.Hình 9. Dấu phục hình được lấy bằng kỹ thuật lấy dấu một thì với cao su lỏng và cao su đặc.Hình 10. Sử dụng dấu cao su trên để đổ 2 mẫu hàm. Mẫu hàm thứ nhất có độ chính xác cao hơn sẽ được dùng để làm phục hình. Mẫu hàm thứ hai được dùng để dựng mẫu wax-up cho phục hình.Hình 11. Mẫu wax-up sau cùng. Lưu ý mẫu wax-up được dựng đúng với đặc điểm hình thái học và chức năng, nhờ đó phục hình tương lai đạt đúng yêu cầu chức năng và thẩm mỹ.Hình 12. Dấu khóa silicone trong suốt được sử dụng để lấy dấu của mẫu wax-up, giúp dễ dàng kiểm soát việc tạo mẫu phục hình. Nếu có thể lấy dấu khóa silicone bằng khay điều chỉnh bằng nhiệt sẽ cho phép silicone lấy dấu chính xác các chi tiết hơn.Hình 13. Cách ly mẫu hàm thứ 1 bằng vật liệu cách ly để composite không bị dính vào mẫu hàm và các vị trí lưu giữ quanh phục hình, tiếp điểm trên răng kế cận được cách ly bằng lớp sáp mỏng để để tháo gỡ phục hình. Composite bulk fill được sử dụng vì phía gần và phía xa của phục hình có độ dày trên 4mm, thuận lợi khi tái tạo và không cần đắp hoặc chiếu đèn nhiều lần.Hình 14. Cho composite bulk fill vào khóa silicone ở vị trí răng cần làm phục hình, ép chặt dấu khóa chứa composite vào mẫu hàm thứ 1, kiểm tra đúng vị trí và chiếu đèn trùng hợp cho mỗi mặt răng 20 giây. Sau đó tháo phục hình ra khỏi dấu khóa silicone và mẫu hàm.Hình 15. Tác giả khuyến cáo nên thực hiện stain màu cho phục hình. Có thể dùng đầu trâm tay số 08, lưỡi dao mổ kết hợp cọ nhỏ để stain màu cho phục hình có màu sắc tự nhiên và đẹp hơn. Màu vàng cho mặt nhau, màu nâu cho các trũng rãnh và màu trắng trên các đỉnh múi. Sau khi stain xong thì tiến hành chiếu đèn.Hình 16. Lần chiếu đèn sau cùng được thực hiện với lớp phủ glycerin để ngăn lớp ức chế oxy, giúp trùng hợp hoàn toàn khối vật liệu.Hình 17. Các dụng cụ vật liệu được dùng để đánh bóng phục hình.Hình 18. Phục hình overlay composite sau khi được đánh bóng hoàn thiện.Hình 19. Tiến hành thử phục hình trên miệng trước khi cách ly đê cao su để đảm bảo độ khít sát. Sau đó cô lập bằng đê cao su và thử lại để đảm bảo việc cách ly không làm ảnh hưởng đến độ khít sát của phục hìnhHình 20. Sau khi đã thử phục hình hoàn chỉnh, có thể thổi cát mặt trong nhưng không để cát thổi quá sát bề mặt phục hình vì có thể tạo vùng lẹm và giảm độ khít sát. Sau khi thổi cát, có thể sử dụng dụng cụ Veneer Me để thực hiện quá trình xoi mòn bằng orthophosphoric acid, rửa và thổi khô trước khi thực hiện dán bằng vật liệu dán.Hình 21. Quy trình dán bình thường có thể áp dụng trên răng sửa soạn gắn phục hình qua các bước như thổi cát, xoi mòn bằng orthophosphoric acid, rửa sạch, thổi khô và quét keo dán. Sử dụng xi măng gắn resin hoặc composite làm ấm và chiếu đèn trùng hợp. Lần chiếu đèn sau cùng sử dụng grycerin để ngăn lớp ức chế oxygen.Hình 22. Phục hình được gắn (khi vẫn còn đê cao su cách ly)Hình 23. Phục hình sau khi tháo đê cao su.
Kết luận
Kỹ thuật phục hồi bán trực tiếp được ghi nhận là giải pháp thay thế khá tốt trong trường hợp cần bao phủ múi răng. Những phục hình này được thực hiện bằng composite kết hợp trên mẫu hàm bên ngoài miệng. Đây là giải pháp nhanh chóng, tiết kiệm chi phí, và chất lượng chấp nhận được trong nhiều tình huống.
Xin chào! Mình là Bác sĩ Tuấn hiện là Founder/CEO tại Dana Dental - Nha Khoa Đà Nẵng. Mình lập nên trang này nhằm chia sẻ những kiến thức cập nhật được và giúp các bác sĩ trẻ có thể tìm tòi và học hỏi để trau dồi thêm chuyên môn giúp ích cho người bệnh.
